KONSERVE: Kentlerarası Misafir Sanatçı Programı Ağı projesi, somut olmayan kırsal kültürel miras unsurlarına sanatsal pratikler aracılığıyla görünürlük kazandırmayı amaçlayan bir misafir sanatçı programını hayata geçirdi.
2021 yılında KARANTİNA kolektifi (İzmir) ve Meeting Points inisiyatifi (Sofya) tarafından uluslararası çalıştaylar sonucunda geliştirilen kavramsal bir çerçevede faaliyet gösteren KONSERVE projesi, 2022 edisyonunda, İzmir, Çanakkale ve Bursa’nın beş köyünde 21 gün süresince 13 sanatçıyı ağırladı. KONSERVE projesinin 2024 edisyonu için Ortaklaşa programının hedefleriyle uyumlu olarak Efes Selçuk Belediyesi ve Nilüfer Belediyesi ile işbirliği yapılarak İzmir ve Bursa’nın iki köyünde 21 gün süresince 8 sanatçı misafir etti. Program, sanatçıların yerel kültürlerle etkileşim kurmalarını ve kırsal mirasa yönelik yaratıcı yaklaşımlar geliştirmeleri amacı doğrultusunda hayata geçirildi.
KONSERVE ağı bu kapsamda:
Kırsal bölgelerin somut olmayan kültürel miras değerlerine sanat aracılığıyla görünürlük kazandırarak bu alandaki farkındalığı artıracak araçlar geliştirmeyi,
İzmir’deki bağımsız girişimler, sivil toplum kuruluşları ve Bursa ile İzmir’deki ilçe belediyeleri arasındaki işbirliği kültürünü güçlendirmeyi,
Kültürel ve coğrafi ortaklıklara sahip, farklı kuşaklardan ve kökenlerden gelen sanatçılar arasında etkileşimi sağlayacak bir platform kurarak, sanatçılar ve kırsal kesimde yaşayan topluluklar arasında karşılıklı anlayış ve etkileşimi geliştirmeyi,
Herkes için kültüre erişimi ve katılımı mümkün kılarak sanatçılarda bu konuda farkındalık oluşturmayı,
Kırsal bölgelerdeki folklorik çeşitlilik ve kadim ekolojik pratikleri görünür kılarak kültür üretimini desteklemeyi,
Programa dahil olan paydaş ve ortak kurumların birbirleriyle ilişkilerini güçlendirmek uluslararası ağlara katılım kapasitelerini artırarak kültürel canlanmaya destek olmayı,
Yerel yönetimlerin sürdürülebilir kültür politikaları oluşturmasına ve bu politikaları kalıcı kılmasına yönelik uluslararası uygulamalar geliştirmeyi,
Diğer misafir sanatçı programlarından farklı olarak, katılımcıların köy halkıyla işbirliğine giderek somut olmayan kırsal kültürel miras unsurlarından esinlenerek yapıt üretmesine öncelik vermeyi amaçladı.
Program, uluslararası çalışma toplantıları ve çalıştaylar vasıtasıyla proje ortağı belediyelerin kültürel mirasın korunmasına ve tanıtılmasına yönelik faaliyetler geliştirmesine öncülük etti ve biri İzmir’de diğeri Bursa’da “Kısa Bir Komşuluk” başlıklı iki sergi düzenlendi.
Kentlerarası Misafirlik Programları, kapalı çağrı yöntemiyle davet edilen sanatçıların yerel topluluklarla etkileşimini teşvik edecek şekilde tasarlandı. Proje bünyesindeki odak kişiler tarafından organize edilen sosyal buluşmalar, yerel sanatçılar, kadınlar, çocuklar ve genel olarak yerel halkın katılımıyla gerçekleştirildi. 21 gün süren buluşmalar, sanatçıların yapıt üretim sürecine başlamalarına ve somut olmayan kültürel miras unsurlarından esinlenmelerine zemin hazırlayadı. Ayrıca proje ortağı ilçe belediyelerine kültürel mirasın korunması ve bilinirliği alanında karşılaştıkları somut sorunlara uluslararası uzmanlarla çözüm arama fırsatı sunuldu.
Sanatçılar tarafından üretilmesi beklenen eserler arasında fotoğraf, yerleştirme, obje üretimi, video, çağdaş dans, ses tasarımı, doğal malzemelerden kağıt üretimi, yazın, eko print, masal derleyiciliği ve anlatıcılığı gibi çeşitli sanatsal disiplinler bulunuyor.
Proje süresince kültür politikaları üretme sürecini merkezine alan kapasite geliştirme toplantıları ve atölyeleri, sanatçıların üretim süreçlerinde açık stüdyo ziyaretlerine eşlik eden sanatçı konuşmaları, Avrupa ülkelerinden kırsal alana ait kültürel mirasın korunması ve görünür kılınması konularında uzman kişilerin katılım göstereceği çalıştaylar gerçekleştirildi.
Misafir sanatçı programının sonunda, işitsel-görsel materyallerle desteklenen eserler sürece dair dokümanlarla birlikte 13 Eylül 2024’te Bursa Nilüfer’de Nazım Hikmet Kültürevi’nde ve 23 Ekim 2024’te İzmir Metro Sanat Galerisi’nde sergilendi. Bu sergilerle programın çeşitliliğini ve zenginliğini yansıtan eserler, geniş bir izleyici kitlesiyle buluştu.
2016 yılından bu yana dayanışma ve birlik anlayışıyla faaliyet gösteren Teos Kültür Sanat Derneği (TKS), Ege bölgesinin kültürel kapasitesini artırmaya yönelik projeler üzerinde çalışıyor. Dernek, kuruluş manifestosu ve tüzüğünde belirttiği gibi, yerel, bölgesel ve uluslararası ağlarla dayanışmayı, ekolojik sürdürülebilirliği, toplumsal cinsiyet eşitliğini ve çeşitliliği önemsiyor. Ayrıca, yerel ve bölgesel kapasite artırımını, mirasın korunmasını ve türler arası eşitlikçi bir dünya görüşünü benimseyen bir yaklaşım izliyor.
Projenin önceki aşamalarında konaklama imkanları sağlamanın yanı sıra, katılımcı sanatçılara ilçenin somut olmayan kültürel miras unsurları hakkında bilgi veren Nilüfer Belediyesi, etkili etkinlikler düzenleyerek projeye önemli katkılarda bulundu. Açık stüdyo günleri, sanatçı konuşmaları ve sergiler gibi etkinliklerdeki katılımı güçlendiren bu faaliyetler, belediyenin proje sürecine etkin bir şekilde dahil olduğunu gösteriyor.
Nilüfer Belediyesi, KONSERVE ağının geliştirdiği modelin sürdürülebilirliğini sağlamak için, paydaşların katılımıyla gerçekleştirilecek kapasite geliştirme çalıştaylarının organizasyonu da dahil olmak üzere, önceki aşamalarda gösterdiği desteği sürdürmeye devam edecek. Bu çalıştaylar ve organizasyonlar, proje katılımcılarına değerli bilgi ve deneyimler sunarken, bölgesel ve uluslararası kültürel işbirliklerini de güçlendirmeyi hedefliyor.
Efes – Selçuk Belediyesi, proje ekibinde yer alan kültür yöneticileriyle doğrudan bir bağ kurarak projenin etkin bir parçası oldu. Belediye, misafir sanatçıların ilçe içindeki ulaşım ihtiyaçlarını ve nakliye gereksinimlerini karşılıyor. Ayrıca, uluslararası çalıştayın organizasyonunu, açık stüdyo etkinliğinin duyurusunu ve İzmir’deki serginin organizasyonunu da üstleniyor.
İzmir Akdeniz Akademisi:
Çalışmalarını uluslararası bir kurul danışmanlığında sürdüren İzmir Akdeniz Akademisi, Selçuk Efes Belediyesi özelinde, kültür politikası yazımı bağlamında programa uzman desteği vererek, ortaya çıkacak modelin yaygınlaştırılmasına katkı sağlayacak. izmeda.org
AnArt:
Seferihisar merkezli olarak faaliyet gösteren AnArt, sanatçı önerileri sunarak programın çeşitliliğini ve sanatsal zenginliğini artırmaya yardımcı olacak. AnArt ayrıca, Selçuk Efes – Seferihisar aksında İzmir Akdeniz Akademisi tarafından planlanan çalıştayın alan araştırmalarına yönelik pilot uygulamaların bir paydaşı olacak. Bu pilot uygulamalar, çalıştayın verimliliğine ve uygulanabilirliğine katkı sağlamayı amaçlıyor. Bunun yanı sıra, AnArt programın sosyal medyada görünürlüğüne de destek verecek.
www.instagram.com/anart_seferihisar
Kendine Ait Bir Oda İnisiyatifi – KABO:
2022 edisyonunda Misi köyündeki misafirlik programının koordinasyonunu başarıyla üstlenen ve köy halkının sergiye kuvvetli biçimde katılımını sağlayan KABO, program sonrasında Nilüfer Belediyesi ile geliştirdiği güçlü bağ doğrultusunda hem 2024 programına sanatçı önerecek, hem de projenin görünürlüğüne katkı sunacak.
www.instagram.com/kendineait1oda
KARE Kolektif
İzmirli yedi genç sanatçı tarafından kurulan, video ve güncel sanat temelli işler üreten kolektif, programa sanatçı önererek katkıda bulunacak.
instagram.com/karekolektif
Sarı Denizaltı Sanat İnisiyatifi:
Bergama ve yöresinde somut olmayan kültürel miras ve yerel belleğin dokümantasyonu alanında kapsamlı projeler üreten, ODEON Pergamon Art Space’in kurucuları arasında yer alan inisiyatif, programa sanatçı önerirken “yerel iyi örnek” sıfatıyla Selçuk Efes ve Nilüfer ilçelerinde düzenlenecek çalıştaylara katılarak yerel katılımı güçlendirmeye, katılımcı dokümantasyon yöntemlerine dair deneyimlerini paylaşacak.
saridenizalti.com
Balconnection:
Selçuk ilçesini merkez alarak güncel sanat alanında ulusal ve uluslararası faaliyetler yürüten inisiyatif, programa sanatçı önerisi ve çalışma stüdyosu temin ederek katkıda bulunacak.
balconnection.com
Dikine Ongoing Project:
İstanbul’dan katılan yegane iştirakçi olarak DOP, programa sanatçı önerileriyle katkıda bulunacak.
www.instagram.com/dikine_ongoingproject
No238 Sanat İnisiyatifi:
Fotoğraf üretimi alanında çalışan inisiyatif, programa sanatçı önerileriyle katkıda bulunacak.
www.instagram.com/no238
Bu web sitesi, Avrupa Birliği’nin maddi desteği ile oluşturulmuştur ve sürdürülmektedir. İçerik tamamıyla İstanbul Kültür Sanat Vakfı sorumluluğu altındadır ve Avrupa Birliği’nin görüşlerini yansıtmak zorunda değildir.
